® MinOtaVr'S Blog!

Αν είστε χρήστες του Facebook, ίσως θα παρατηρήσατε πως τα τελευταία 24ωρα, όλο και περισσότεροι δημοσιεύουν φωτογραφίες τους από 10 χρόνια πριν (2009-2019), δίπλα σε τωρινές τους. Το meme, challenge, όπως θέλετε πείτε το είναι ακόμα ένα από τα δεκάδες που κυριεύουν κατά καιρούς το Facebook, κάνοντας εκατομμύρια χρήστες να συμμετέχουν, απλά επειδή το θεωρούν ενδιαφέρον, αστείο, ή θέλουν να αυτοπροβληθούν (άλλωστε, αυτός είναι και ο σκοπός του Facebook).

Από εχθές το βράδυ που το είδα, αν και μου φάνηκε ωραίο σαν ιδέα, ένιωσα να με κυριεύει μια επιφύλαξη. Από που ξεκίνησε; Γιατί; Ποιός θα μπορούσε να το εκμεταλλευθεί; Ήταν κάπως πιο "χτυπητό" σε σχέση με άλλα, αντίστοιχα "challenges" και σήμερα το πρωί, πέφτοντας πάνω σε ένα σχετικό άρθρο του Wired, κατάλαβα πως δεν είχα μόνο εγώ τις ίδιες επιφυλάξεις.


Ο συνάδελφος του Wired το αναλύει στο βαθμό του δυνατού, καταλήγοντας στο προφανές: Πως όλο αυτό μπορεί να είναι ένα τέχνασμα του Facebook (ή κάποιας άλλης εταιρείας που μέσω κάποιου app έχει πρόσβαση στα προφιλ των χρηστών, αν και μετά το σκάνδαλο με την Cambridge Analytica, αυτό είναι μάλλον απίθανο να συμβεί στην παρούσα φάση), ώστε να εκμεταλλευθεί την "εθελοντική" πρόσφορά φωτογραφιών μας, για να εξελίξει κάποιον αλγόριθμο που αφορά την αναγνώριση προσώπων. Σε πολλές περιπτώσεις, βέβαια, οι "παλιές" μας φωτογραφίες, του 2009, είναι ήδη διαθέσιμες στο Facebook, ανεβασμένες στο προφιλ μας, σε κάποιο ξεχασμένο, παλιό φάκελο. Ωστόσο, το Facebook δε μπορεί πάντα να γνωρίζει πότε λήφθηκε μια φωτογραφία που ανεβάσαμε, εκτός αν έχουμε βάλει συγκεκριμένη ημερομηνία σε αυτήν, κατά το uploading. Είναι αρκετά πιο "βαριά" η διαδικασία του να ψάξει όλους τους φακέλους, όλων των χρηστών, για φωτογραφίες κοντά στο 2009. Τέλος, ακόμα κι αν τις βρεί, με ποιές, σημερινές, θα τις συγκρίνει; Το πιθανότερο είναι πως δε θα βρεί κάποια στην οποία να έχουμε φωτογραφηθεί από την ίδια γωνία, να έχει παρόμοιο φωτισμό, να έχουμε παρόμοια έκφραση.

Με το έξυπνο, αυτό, "challenge", οι ίδιοι οι χρήστες μπαίνουν στη διαδικασία να βρουν μια φωτογραφία από το 2009 (ή έστω κοντινή, χρονικά), μια φωτογραφία του 2018-2019 που να μοιάζει σαν λήψη με την παλιά ώστε να είναι εύκολα συγκρίσιμες και φυσικά, να τις "ενώνουν" και τις δύο σε μια φωτογραφία, που ανεβάζουν, συνήθως και με σχετικό τίτλο ή hashtag (2009-2019, challenge, 10 years κ.λπ.) Βλέπετε πόσο πιο εύκολο είναι για το Facebook να συλλέξει αυτές τις φωτογραφίες από τα προφιλ των χρηστών; Απείρως...

Και τι θα τις κάνει; Ένα πιθανό σενάριο είναι να εξελίξει κάποιον αλγόριθμο αναγνώρισης προσώπου μέσω φωτογραφιών, ο οποίος θα "μάθει" πως αλλάζουν τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου μέσα σε 10 χρόνια και έπειτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να "προβλέψει" πως θα είμαστε όταν μεγαλώσουμε, ή πως μπορεί να είμαστε σήμερα, αν η τελευταία δημοσιευμένη μας φωτογραφία είναι του 2009. Όπως και το αντίστροφο, δηλαδή πως ήμαστε πριν 10 χρόνια, αν η μοναδική μας δημοσιευμένη φωτογραφία είναι του 2019. Παράλληλα, τίποτα δεν εμποδίζει το Facebook από το να αναλύει παράλληλα και όλες τις "ενδιάμεσες" φωτογραφίες που θα βρεί στο προφιλ όσων έκαναν το challenge, ώστε ο αλγόριθμος, η ΑΙ αν θέλετε, να προβλέπει το "πριν" ή το "μετά" με ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια.

Έτσι, ακόμη κι αν σήμερα αποφασίζαμε να διαγράψουμε όσο το δυνατόν περισσότερα ίχνη μας από το Internet, να πετάξουμε το κινητό και τον υπολογιστή μας και να εξαφανιστούμε από τον ψηφιακό κόσμο, σε 10 ή 20 χρόνια, μια τυχαία κάμερα σε ένα τυχαίο δρόμο θα μπορούσε να μας "σκανάρει" και να μας ταυτοποιήσει σε δευτερόλεπτα. Το "τραίνο" της ανωνυμίας έχει χαθεί οριστικά για τους περισσότερους από εμάς.

Το ότι μια τέτοια γνώση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό και για κακό σκοπό, είναι προφανές. Άλλωστε, είναι μονάχα ένας κόκκος άμμου, σε μια απέραντη "αμμουδιά" που λέγεται database των προσωπικών μας στοιχείων (και όλων των δεδομένων που μπορούν να προκύψουν από την ανάλυσή τους) στο Facebook. "Ε, και τι έγινε;", θα πουν κάποιοι. Τίποτα, ούτως ή άλλως τα δεδομένα αυτά θα λαμβάνονταν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κάποια στιγμή, από κάποιο μέσο. Το Facebook, το Instagram, την κάμερα του smartphone μας... Απλώς είναι μια καλή υπενθύμιση του ότι ένα φαινομενικό "αθώο" challenge, ίσως κρύβει κάποια σκοπιμότητα πίσω του...

Έπειτα από αυτές τις σκέψεις, πολλά παλαιότερα challenges που έχουμε δει στο Facebook κατά καιρούς, π.χ. γράψτε τα 10 αγαπημένα σας βιβλία, τα 10 αγαπημένα σας τραγούδια, τα 10 αγαπημένα σας παιδικά κινούμενα σχέδια κ.λπ., δε μοιάζουν τόσο αθώα. Πολύ εύκολα θα μπορούσε το Facebook να συλλέγει, να αναλύει και στη συνέχεια να πουλά τα δεδομένα αυτά στην εκάστοτε ενδιαφερόμενη εταιρεία ή σε μια ολόκληρη βιομηχανία. Αυτά, βέβαια, είναι απλές σκέψεις και υποθέσεις, καθώς δεν έχει αποδειχθεί τίποτα σχετικό.


[via]